Φωνές -Καβάφης Κωνσταντίνος

 

 Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες
εκείνων που πεθάναν, ή εκείνων που είναι
για μας χαμένοι σαν τους πεθαμένους.

Κάποτε μες στα όνειρά μας ομιλούνε·
κάποτε μες στην σκέψη τες ακούει το μυαλό.

Και με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν
ήχοι από την πρώτη ποίηση της ζωής μας –
σα μουσική, την νύχτα, μακρινή, που σβήνει.

 

Κεριά - Κωνσταντίνος Καβάφης

 

Κεριά

Του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας 

σα μια σειρά κεράκια αναμμένα — χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.

Οι περασμένες μέρες πίσω μένουν,  

 μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων·  

τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,

  κρύα κεριά, λιωμένα, και κυρτά.

Δεν θέλω να τα βλέπω· με λυπεί η μορφή των,

  και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.  

Εμπρός κοιτάζω τ’ αναμμένα μου κεριά.

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω 

τί γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει, 

τί γρήγορα που τα σβηστά κεριά πληθαίνουν.

Όσο μπορείς -Κωνσταντίνος Καβάφης

 

 

Όσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις, 

 τούτο προσπάθησε τουλάχιστον όσο μπορείς: 

μην την εξευτελίζεις μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,  

 μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,  

γυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς την 

στων σχέσεων και των συναναστροφών την καθημερινήν ανοησία,  

 ώσπου να γίνει σα μια ξένη φορτική.

Μάρτιαι Ειδοί των εκλογών

 

 Ό,τι φορτώθηκε ο Αλέξης με το Μάτι, θα το φορτωθεί τώρα ο Κούλης με το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Αι Μάρτιαι Ειδοί θα είναι αμείλικτες στην κάλπη.

 

Μάρτιαι Ειδο (Κωνσταντίνος Καβάφης)

Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή. 

 Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις αν δεν μπορείς, 

με δισταγμό και προφυλάξεις να τες ακολουθείς. 

Κι όσο εμπροστά προβαίνεις,  τόσο εξεταστική, προσεκτική να είσαι.

Κι όταν θα φθάσεις στην ακμή σου, Καίσαρ πια·  

έτσι περιωνύμου ανθρώπου σχήμα όταν λάβεις,  

τότε κυρίως πρόσεξε σα βγεις στον δρόμον έξω, 

 εξουσιαστής περίβλεπτος με συνοδεία, 

αν τύχει και πλησιάσει από τον όχλο κανένας Αρτεμίδωρος, 

που φέρνει γράμμα, και λέγει βιαστικά

«Διάβασε αμέσως τούτα, είναι μεγάλα πράγματα που σ’ ενδιαφέρουν», 

 μη λείψεις να σταθείς· μη λείψεις ν’ αναβάλεις  κάθε ομιλίαν ή δουλειά· 

μη λείψεις τους διαφόρους που χαιρετούν και προσκυνούν να τους παραμερίσεις 

(τους βλέπεις πιο αργά)· ας περιμένει ακόμη κι η Σύγκλητος αυτή, 

κι ευθύς να τα γνωρίσεις τα σοβαρά γραφόμενα του Αρτεμιδώρου.

«Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή…» γράφει στο ποίημα «Μάρτιαι Ειδοί» ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1911). Η 15η Μαρτίου είναι η αποφράδα ημέρα των Ρωμαίων. Αι ειδοί (από το λατινικό idus: ήμισυ, δηλαδή η μέρα που διαιρεί τον μήνα σε δύο, σχεδόν, ίσα μέρη). Ο όρος «Idus Martii» ή «Idus Martiae» ήταν για την αργία αφιερωμένη στον θεό Ορη και γι’ αυτό εκείνη τη μέρα τελούνταν στρατιωτικές παρελάσεις. Εμειναν στην Ιστορία, γιατί εκείνη ακριβώς τη μέρα δολοφονήθηκε ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρ (15 Μαρτίου 44 π.Χ.) από τον Γάιο Κάσσιο Λογγίνο και τον Μάρκο Ιούνιο Βρούτο και γι’ αυτό ο Καίσαρας αναφώνησε τη γνωστή φράση «Και συ, τέκνον Βρούτε;». Ο Καίσαρας, κατά την παράδοση, είχε προειδοποιηθεί από τον οιωνοσκόπο Σπουρίννα «να φοβάται τας ειδούς του Μαρτίου». Οταν η μέρα έφθασε και ο Καίσαρας, πορευόμενος προς τη Σύγκλητο, συνάντησε τον οιωνοσκόπο, του είπε με ειρωνεία και υπεροψία «Εφθασαν αι ειδοί!», εννοώντας ότι τον είχε συμβουλέψει λανθασμένα, μιας και δεν του είχε συμβεί τίποτα κακό. «Ναι, άλλα δεν πέρασαν…» του απάντησε ο οιωνοσκόπος. Ο έλληνας σοφιστής Αρτεμίδωρος ο Κνίδιος θα του βάλει στο χέρι ένα σημείωμα που θα αποκαλύπτει τη συνωμοσία, αλλά ο Μέγας Στρατηλάτης ήταν απασχολημένος με το πλήθος και δεν θα το ανοίξει για να το διαβάσει. Μετά από λίγο ο Καίσαρας θα έπεφτε νεκρός, με 23 μαχαιριές, από τα χέρια των συνωμοτών μέσα στη Σύγκλητο της Ρώμης. Τον μαχαίρωσαν όλοι οι συνωμότες, για να πιστοποιήσουν τη συμμετοχή τους στο φόνο.

Ο Καβάφης επιλέγει το συγκεκριμένο συμβάν με τον Αρτεμίδωρο για να παρουσιάσει τη στάση του Ιούλιου Καίσαρα, ο οποίος έχοντας παρασυρθεί από την υπεροψία της αποθέωσης που του προσέφερε ο ρωμαϊκός λαός δεν δίνει σημασία σε εκείνους που επιχειρούν να τον προφυλάξουν. Ο Καίσαρας μέσα στον γενικότερο ενθουσιασμό της καταξίωσής του θεωρεί εαυτόν υπεράνω κινδύνου και φόβου, γεγονός που δεν του επιτρέπει να λάβει επαρκώς υπόψη του τις προειδοποιήσεις που του γίνονται. Η υπεροψία και η μέθη της απόλυτης εξουσίας υπονομεύουν τη δυνατότητα του Καίσαρα να αντιληφθεί τον κίνδυνο που τον απειλεί.