VIA NEGATIVA

  Κι αν για τον έρωτά μου δεν μπορώ να πω — αν δεν μιλώ για τα μαλλιά σου, για τα χείλη,  για τα μάτια· όμως το πρόσωπό σου που κρατώ μες στην ψυχή μου, ο ήχος της φωνής σου που κρατώ μες στο μυαλό μου, 5 οι μέρες του Σεπτέμβρη που ανατέλλουν  στα όνειρά μου, τες λέξεις και τες φράσεις μου πλάττουν και χρωματίζουν εις όποιο θέμα κι αν περνώ, όποιαν ιδέα κι αν λέγω. [ 1904 ]

    Στου καφενείου του βοερού το μέσα μέρος σκυμένος στο τραπέζι κάθετ' ένας γέρος· με μιαν εφημερίδα εμπρός του, χωρίς συντροφιά. Και μες στων άθλιων γηρατειών την καταφρόνεια σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια που είχε και δύναμι, και λόγο, κ' εμορφιά. Ξέρει που γέρασε πολύ· το νοιώθει, το κυττάζει. Κ' εν τούτοις ο καιρός που ήταν νέος μοιάζει σαν χθές. Τι διάστημα μικρό, τι διάστημα μικρό. Και συλλογιέται η Φρόνησις πώς τον εγέλα· και πώς την εμπιστεύονταν πάντα - τι τρέλλα! - την ψεύτρα που έλεγε· «Αύριο. Εχεις πολύν καιρό.» Θυμάται ορμές που βάσταγε· και πόση χαρά θυσίαζε. Την άμυαλή του γνώσι κάθ' ευκαιρία χαμένη τώρα την εμπαίζει. ... Μα απ' το πολύ να σκέπτεται και να θυμάται ο γέρος εζαλίσθηκε. Κι αποκοιμάται στου καφενείου ακουμπισμένος το τραπέζι. Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

  Του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας σα μιά σειρά κεράκια αναμένα – χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια. Οι περασμένες μέρες πίσω μένουν, μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων· τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη, κρύα κεριά, λιωμένα, και κυρτά. Δεν θέλω να τα βλέπω· με λυπεί η μορφή των, και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι. Εμπρός κυττάζω τ’ αναμένα μου κεριά. Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει, τι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν.

  Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ μεγάλα κ' υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη. Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ. Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη· διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον. Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω. Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. Ανεπαισθήτως μ' έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

  Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος  για τα ωραία και μεγάλα έργα  η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα  ενθάρρυνσι κι επιτυχία να σε αρνείται·  να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,  και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.  Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις  (η μέρα που αφέθηκες κι ενδίδεις),  και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,  και πιαίνεις* στον μονάρχην Αρταξέρξη  που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,  και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.  Και συ τα δέχεσαι με απελπισία  αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.  Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει·  τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών*,  τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε·  την Αγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.  Αυτά πού θα σ’ τα δώσει ο Αρταξέρξης,  αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία·  και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.

   Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες εκείνων που πεθάναν, ή εκείνων που είναι για μας χαμένοι σαν τους πεθαμένους. Κάποτε μες στα όνειρά μας ομιλούνε· κάποτε μες στην σκέψη τες ακούει το μυαλό. Και με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν ήχοι από την πρώτη ποίηση της ζωής μας – σα μουσική, την νύχτα, μακρινή, που σβήνει.  

  Κεριά Του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας   σα μια σειρά κεράκια αναμμένα — χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια. Οι περασμένες μέρες πίσω μένουν,       μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων·   τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,   κρύα κεριά, λιωμένα, και κυρτά. Δεν θέλω να τα βλέπω· με λυπεί η μορφή των,   και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.   Εμπρός κοιτάζω τ’ αναμμένα μου κεριά. Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω   τί γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει,   τί γρήγορα που τα σβηστά κεριά πληθαίνουν.

    Όσο μπορείς Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,     τούτο προσπάθησε τουλάχιστον όσο μπορείς:  μην την εξευτελίζεις μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,       μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες. Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,   γυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς την   στων σχέσεων και των συναναστροφών την καθημερινήν ανοησία,       ώσπου να γίνει σα μια ξένη φορτική.

   Ό,τι φορτώθηκε ο Αλέξης με το Μάτι, θα το φορτωθεί τώρα ο Κούλης με το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Αι Μάρτιαι Ειδοί θα είναι αμείλικτες στην κάλπη.   Μάρτιαι Ειδο (Κωνσταντίνος Καβάφης) Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή.     Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις αν δεν μπορείς,  με δισταγμό και προφυλάξεις να τες ακολουθείς.  Κι όσο εμπροστά προβαίνεις,   τόσο εξεταστική, προσεκτική να είσαι. Κι όταν θα φθάσεις στην ακμή σου, Καίσαρ πια·   έτσι περιωνύμου ανθρώπου σχήμα όταν λάβεις,   τότε κυρίως πρόσεξε σα βγεις στον δρόμον έξω,     εξουσιαστής περίβλεπτος με συνοδεία,   αν τύχει και πλησιάσει από τον όχλο κανένας Αρτεμίδωρος ,  που φέρνει γράμμα, και λέγει βιαστικά «Διάβασε αμέσως τούτα, είναι μεγάλα πράγματα που σ’ ενδιαφέρουν»,     μη λείψεις να σταθείς· μη λείψεις ν’ αναβάλεις   κάθε ομιλίαν ή δουλειά·  μη λείψεις τους διαφόρους που χαιρετούν και προσκυνούν να τους παρα...