VIA NEGATIVA

     ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ (1899-1986) ΑΝΤΑΥΓΕΙΑ Όσο τετριμμένο ή βαρετό και να ’ναι, πάντα μας συγκινεί το ηλιοβασίλεμα, αλλά ακόμα πιο συγκινητική είναι αυτή η απεγνωσμένη ανταύγεια του τέλους που οξειδώνει την κοιλάδα όταν κι η τελευταία ηλιαχτίδα έχει πια βυθιστεί. Μας πληγώνει να κρατήσουμε αυτό το αλλιώτικο και παρατεταμένο φως, αυτή την ψευδαίσθηση που αποθέτει στο στερέωμα ο κοινός μας φόβος για το σκοτάδι και που σταματάει απότομα μόλις αντιληφθούμε την απάτη του, όπως ακριβώς διαλύονται τα όνειρα μόλις αντιληφθούμε ότι ονειρευόμαστε. (Μετάφραση: Δ. Καλοκύρη)

  Συνέντευξη με τον Χόρχε Λουίς Μπόρχες, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Saturday Review στο τεύχος Μαρτίου – Απριλίου του 1983, έρχεται ξανά στο φως και δημοσιεύεται στο ένθετο για το βιβλίο «Los Angeles Review of Books» της εφημερίδας Los Angeles Times στις 23 Αυγούστου 2021. – Πιστεύετε στην έμπνευση; – Ναι. Νομίζω ότι, τουλάχιστον στην περίπτωσή μου, όλα ξεκινούν με έμπνευση. Με κάτι… Το λέμε Αγιο Πνεύμα ή μούσα ή μεγάλη μνήμη ή υποσυνείδητο. Οταν γράφω ποίηση, έχω την τάση να σκέφτομαι κάτι άμεσο, απόλυτο. Η ποίησή μου σ’ εμένα είναι πιο οικεία από την πεζογραφία μου. Είναι πολλοί που αντιπαθούν τα ποιήματά μου στη χώρα μου ενώ απολαμβάνουν τα πεζά μου. Στην περίπτωση της πεζογραφίας, πρέπει να φτιάξω μια ιστορία, μια πλοκή, να δημιουργήσω χαρακτήρες, και τέτοια. Στη συνέχεια, όταν μου δίνεται κάτι, χαλαρώνω και προχωρώ. Ποτέ δεν αφήνω τις προσωπικές μου απόψεις να παρέμβουν στη δουλειά μου. Ας πάρουμε για παράδειγμα έναν μύθο, μια πλοκή… για να δούμε, να διαδραματίζεται αυτό, ...

  ΜΑΘΑΙΝΕΙΣ Μετά από λίγο μαθαίνεις την ανεπαίσθητη διαφορά ανάμεσα στο να κρατάς το χέρι και να αλυσοδένεις μια ψυχή. Και μαθαίνεις πως Αγάπη δε σημαίνει στηρίζομαι Και συντροφικότητα δε σημαίνει ασφάλεια Και αρχίζεις να μαθαίνεις πως τα φιλιά δεν είναι συμβόλαια Και τα δώρα δεν είναι υποσχέσεις Και αρχίζεις να δέχεσαι τις ήττες σου με το κεφάλι ψηλά και τα μάτια ορθάνοιχτα Με τη χάρη μιας γυναίκας και όχι με τη θλίψη ενός παιδιού Και μαθαίνεις να φτιάχνεις όλους τους δρόμους σου στο Σήμερα, γιατί το έδαφος του Αύριο είναι πολύ επισφαλές για σχέδια και τα όνειρα πάντα βρίσκουν τον τρόπο να γκρεμίζονται στη μέση της διαδρομής. Μετά από λίγο καιρό μαθαίνεις. Πως ακόμα κι η ζέστη του ήλιου μπορεί να σου κάνει κακό. Έτσι φτιάχνεις τον κήπο σου εσύ Αντί να περιμένεις κάποιον να σου φέρει λουλούδια Και μαθαίνεις ότι, αλήθεια, μπορείς να αντέξεις Και ότι, αλήθεια, έχεις δύναμη Και ότι, αλήθεια, αξίζεις Και μαθαίνεις. μαθαίνεις με κάθε αντίο μαθαίνεις. Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες (1899-1986)