Ο Εχθρός του Λαού (Ερρίκου Ίψεν)

 

 "Ο Εχθρός του λαού" είναι έργο υποδειγματικής ιψενικής γραφής, διότι δίνει παραστατικά την εικόνα των εξουσιαστικών μηχανισμών οι οποίοι, εν ονόματι της "κοινής γνώμης" και της "μετριοπάθειας" κινητοποιούνται για να εξαγοράσουν συνειδήσεις, να αλλοιώσουν χαρακτήρες και τελικά να εξοντώσουν τους πολιτικούς εχθρούς τους. Οι μηχανισμοί της κρατικής εξουσίας, που προσπαθούν να ανατρέψουν τις απόψεις του αναμορφωτή γιατρού Στόκμαν, δρουν σαν ασφυκτικός βρόχος και εν τέλει γίνονται σήμα κινδύνου για την κοινωνία. Το έργο κινείται μέσα σε καφκικό ζόφο, όταν όλος ο περίγυρος του Στόκμαν -επαγγελματικός, οικογενειακός, φιλικός- λειτουργεί σαν κατασταλτικός μηχανισμός με μόνο σκοπό τη διατήρηση μιας βαλτωμένης αλλά επιφανειακά ήρεμης πόλης.

Απόσπασμα

"Νόμιζα πως αυτοί οι άνθρωποι θέλουν το καλό μας. Αλλά αυτοί είναι αληθινοί δικτάτορες. Μόνο η ε ξ ο υ σ ί α τους ενδιαφέρει και τίποτα άλλο, ακόμα και να χρειαστεί να δ η λ η τ η ρ ι ά σ ο υ ν ολόκληρη την πόλη, ακόμα κι αν χρειαστεί να α π ο λ ύ σ ο υ ν όλο τον κόσμο.

Ο κόσμος δηλητηριάζεται, παιδιά δηλητηριάζονται.

Αν θέλουμε να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση και να κοιτάμε τη β ό λ ε ψ ή μας καλά να πάθουμε.

Αλλά αν θέλουμε να αντισταθούμε ας βγούμε στα χαρακώματα γιατί η 

α λ ή θ ε ι α έρχεται.

Σε λίγο θα γυρίζει στο δρόμο σα λιοντάρι.

Ένα μόνο θα σας πω και θέλω να το θυμάστε όλοι σας: Να θυμάστε ότι πολεμάμε για την αλήθεια γι’ αυτό είμαστε μ ό ν ο ι μας, αλλά αυτό μας κάνει δ υ ν α τ ο ύ ς. Είμαστε οι δυνατότεροι άνθρωποι στον κόσμο.

Γιατί νικήσαμε το φ ό β ο.

Ας κοιτάξουμε το φ ω ς, ας κοιτάξουμε το μέλλον κι έτσι δ ε ν θα επιτρέψουμε να μας διαλύσουν."

 

[Λόγια του γιατρού Στόκμαν από το έργο του Ίψεν:Ένας εχθρός του λαού που γράφτηκε το 1882]