VIA NEGATIVA

   Στοῦ καφενείου τοῦ βοεροῦ τὸ μέσα μέρος  σκυμένος στὸ τραπέζι κάθετ' ἕνας γέρος ˚  μὲ μίαν ἐφημερίδα ἐμπρός του, χωρὶς συντροφιά.  Καὶ μὲς στῶν ἄθλιων γηρατειῶν τὴν καταφρόνεια  σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τὰ χρόνια  ποῦ εἶχε καὶ δύναμι, καὶ λόγο, κ' ἐμορφιά.  Ξέρει ποὺ γέρασε πολύ ˚ τὸ νοιώθει, τὸ κυττάζει.  Κ' ἐν τούτοις ὁ καιρὸς ποὺ ἦταν νέος μοιάζει σὰν χθές.  Τί διάστημα μικρό, τί διάστημα μικρό.  Καὶ συλλογιέται ἡ Φρόνησις πὼς τὸν ἐγέλα ˚  καὶ πὼς τὴν ἐμπιστεύονταν πάντα - τί τρέλλα!  - τὴν ψεύτρα ποὺ ἔλεγε ˚ "Αὔριο. Ἔχεις πολὺν καιρό."  Θυμᾶται ὁρμὲς ποὺ βάσταγε ˚ καὶ πόση χαρὰ θυσίαζε.  Τὴν ἄμυαλή του γνῶσι κάθ' εὐκαιρία χαμένη τώρα τὴν ἐμπαίζει. .. Μὰ ἀπ' τὸ πολὺ νὰ σκέπτεται καὶ νὰ θυμᾶται ὁ γέρος ἐζαλίσθηκε.  Κι ἀποκοιμᾶται στοῦ καφενείου ἀκουμπισμένος τὸ τραπέζι.

  Mal du départ   Θὰ μείνω πάντα ἰδανικὸς κι ἀνάξιος ἐραστὴς τῶν μακρυσμένων ταξιδιῶν καὶ τῶν γαλάζιων πόντων, καὶ θὰ πεθάνω μιά βραδιά, σὰν ὅλες τὶς βραδιές, χωρὶς νὰ σχίσω τὴ θολὴ γραμμὴ τῶν ὁριζόντων. Γιὰ τὸ Μαδράς, τὴ Σιγγαπούρ, τ’ Ἀλγέρι καὶ τὸ Σφὰξ θ’ἀναχωροῦν σὰν πάντοτε περήφανα τὰ πλοῖα, κι ἐγώ, σκυφτὸς σ’ ἕνα γραφεῖο μὲ χάρτες ναυτικούς, θὰ κάνω ἀθροίσεις σὲ χοντρὰ λογιστικὰ βιβλία. Θὰ πάψω πιὰ γιὰ μακρινὰ ταξίδια νὰ μιλῶ• οἱ φίλοι θὰ νομίζουνε πὼς τὰ ‘χω πιὰ ξεχάσει, κι ἡ μάνα μου, χαρούμενη, θὰ λέει σ’ ὅποιον ρωτᾶ: « Ἦταν μιὰ λόξα νεανική, μὰ τώρα ἔχει περάσει …» Μὰ ὃ ἐαυτός μου μιὰ βραδιὰν ἐμπρός μου θὰ ὑψωθεῖ καὶ λόγο, ὡς ἕνας δικαστὴς στυγνός, θὰ μοῦ ζητήσει, κι αὐτὸ τὸ ἀνάξιο χέρι μου ποὺ τρέμει θὰ ὁπλιστεῖ, θὰ σημαδέψει, κι ἄφοβα τὸ φταίστη θὰ χτυπήσει. Κι ἐγώ, ποὺ τόσο ἐπόθησα μιὰ μέρα νὰ ταφῶ σὲ κάποια θάλασσα βαθιὰ στὶς μακρινὲς Ἰνδίες, θά’χω ἕνα θάνατο κοινὸ καὶ θλιβερὸ πολὺ καὶ μιὰ κηδεία σὰν τῶν πολλῶν ἀνθρώπων τὶς κηδεῖες.

  Όταν αποχαιρέτησα… Όταν αποχαιρέτησα τους φίλους Σ’ αυτή τη γη ξεχάστηκεν η μέρα Κι οι νύχτες εναλλάσσονταν με νύχτες. Πώς να μιλήσω; Το πλήθος δάμαζε 5 Τους δημεγέρτες και τους πλάνους. Με στιλέτα Καρφώναν τα δικά μου λόγια. Πώς να μιλήσω Όταν στηνόνταν μυστικές αγχόνες Σε κάθε πόρτα ενεδρεύοντας τον ύπνο Και τόσα πού να στοιβαχτούνε γεγονότα 10 Τόσες μορφές να ξαναγίνουν αριθμοί Πώς να εξηγήσω πιο απλά τί ήταν ο  Ηλίας Η  Κλαίρη , ο  Ραούλ , η οδός  Αιγύπτου Η 3η Μαΐου, το τραμ 8, η « Αλκινόη » Το σπίτι του  Γιώργου , το αναρρωτήριο. 15 Θα σου μιλήσω πάλι ακόμα με σημάδια Με σκοτεινές παραβολές με παραμύθια Γιατί τα σύμβολα είναι πιο πολλά απ’ τις λέξεις Ξεχείλισαν οι περιπέτειες οι ιδιωτικές Το άψογο πρόσωπο της Ιστορίας θολώνει 20 Αρχίζει μια καινούρια μέρα που κανείς δεν τη βλέπει Και δεν την υποψιάζεται ακόμα Όμως έχει τρυπώσει μες στις ραφές της καρδιάς Στα καφενεία και στα χρηματιστήρια Στις βροχερές ώρες, στ’ άδεια πάρκα, στα μουσεία 25 Μέσα στα ...

    Όταν ακούω να μιλάν για τον καιρό όταν ακούω να μιλάνε για τον πόλεμο όταν ακούω σήμερα το Αιγαίο να γίνεται ποίηση                          να πλημμυρίζει τα σαλόνια όταν ακούω να υποψιάζονται τις ιδέες μου να τις ταχτοποιούν σε μια θυρίδα όταν ακούω σένα να μιλάς εγώ πάντα σωπαίνω. Όταν ακούω κάποτε στα βέβαια αυτιά μου ήχους παράξενους ψίθυρους μακρινούς όταν ακούω σάλπιγγες και θούρια λόγους ατέλειωτους ύμνους και κρότους όταν ακούω να μιλούν για την ελευθερία για νόμους ευαγγέλια για μια ζωή με τάξη όταν ακούω να γελούν όταν ακούω πάλι να μιλούν εγώ πάντα σωπαίνω. Μα κάποτε που η κρύα σιωπή θα περιβρέχει τη γη κάποτε που θα στερέψουν οι άσημες φλυαρίες κι όλοι τους θα προσμένουνε σίγουρα τη φωνή θ' ανοίξω το στόμα μου θα γεμίσουν οι κήποι με καταρράχτες στις ίδιες βρώμικες αυλές τα οπλοστάσια οι νέοι έξαλλοι θ' ακολουθούν με στίχους χωρίς ύμνους ούτε...

    Κεφάλια λάμποντα                                      1 βέλη αναστάσιμα ωραίες στρογγυλές ιδέες   σάπια κεφάλια                                             5 γεμάτα χαρτονομίσματα   κεφάλια γεμάτα ζώα πονηρά μυρμήγκια                                      10 κεφάλια γεμάτα πέμπτη σκιά παραληρώντας εκλιπαρώντας …          ...

  Μικρός λαός και πολεμά δίχως σπαθιά και βόλια για όλου του κόσμου το ψωμί, το φως και το τραγούδι. Κάτω απ' τη γλώσσα του κρατεί τους βόγκους και τα ζήτω κι αν κάνει πως τα τραγουδεί ραγίζουν τα λιθάρια.

  Το σύντομο αυτό ποίημα του Σεφέρη, θεωρήθηκε (και θεωρείται) από πολλούς ότι έχει πηγή έμπνευσης ένα πολύ όμορφο ακρογιάλι της Κύπρου. Άρνηση Στο περιγιάλι το κρυφό κι άσπρο σαν περιστέρι διψάσαμε το μεσημέρι. μα το νερό γλυφό. Πάνω στην άμμο την ξανθή Μγράψαμε τ’ όνομά της.. ωραία που φύσηξε ο μπάτης και σβήστηκε η γραφή. Με τι καρδιά, με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος πήραμε την ζωή μας.• λάθος! κι αλλάξαμε ζωή Το σύντομο αυτό ποίημα του Σεφέρη, πολύ δημοφιλές στην Κύπρο, θεωρήθηκε (και θεωρείται) από πολλούς ότι έχει πηγή έμπνευσης ένα πολύ όμορφο ακρογιάλι της Κύπρου, την παραλία του Κόννου στον Πρωταρά, στις ανατολικές ακτές του νησιού μας. Σαν τέτοιο το συστήνουν οι ξεναγοί, έτσι το χρησιμοποιούν σε κείμενά τους δημοσιογράφοι και άλλοι. Δυστυχώς, παρ’ όλη την αγάπη και τους δεσμούς του ποιητή με την Κύπρο, παρ’ όλο ότι μια ολόκληρη ποιητική του συλλογή είναι εμπνευσμένη από την Κύπρο, αυτό δεν ευσταθεί. Ο  Γιώργος Σεφέρης  ήρθε για πρώτη φορά ...

  «Μπορεί η αλήθεια ναν΄ θνητή, το ψέμα αθάνατο;» «Έτσι δείχνουν όλα». «Που είδες, η αδικία να μη ξεμασκαρεύεται χρόνους και καιρούς;» «Εδώ». «Μα ξέρεις κάποιον που η βία να του ΄χει φέρει τύχη;» «Και ποιος δεν ξέρει;» «Τότε ποιος μπορεί, σ΄ έναν τέτοιο κόσμο, να τσακίσει τον τύραννο;» «Εσύ». Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης

  Οι Δον  Κιχώτες  πάνε ομπρός και βλέπουνε ώς την άκρη του κονταριού που εκρέμασαν σημαία τους την Ιδέα. Κοντόφθαλμοι οραματιστές, ένα δεν έχουν δάκρυ για να δεχτούν ανθρώπινα κάθε βρισιά χυδαία. 5 Σκοντάφτουνε στη Λογική και στα ραβδιά των άλλων αστεία δαρμένοι σέρνονται καταμεσής του δρόμου, ο  Σάντσος  λέει «δε σ’ το ’λεγα;» μα εκείνοι των μεγάλων σχεδίων αντάξιοι μένουνε και: « Σάντσο , τ’ άλογό μου!» Έτσι αν το θέλει ο  Θερβαντές , εγώ τούς είδα, μέσα 10 στην μίαν ανάλγητη Ζωή, του Ονείρου τους ιππότες άναντρα να πεζέψουνε και, με πικρήν ανέσα, με μάτια ογρά, τις χίμαιρες ν’ απαρνηθούν τις πρώτες. Τους είδα πίσω να ’ρθουνε —παράφρονες, ωραίοι ρηγάδες που επολέμησαν γι’ ανύπαρχτο βασίλειο— 15 και σαν πορφύρα νιώθοντας χλευαστικιά πως ρέει, την ανοιχτή να δείξουνε μάταιη πληγή στον ήλιο!

    Πηγαίνει αργά στο σινεμά, μάλιστα στον εξώστη. Σ' έργα κατά προτίμηση, βουβά και θαμπωμένα. Κι εκεί - μέσα στους τόσους εξευτελισμούς - η μόνη του χαρά να βλέπει τις γυναίκες της γενιάς γύρω απ' το τριάντα. Με κείνα τα βαθιά καπέλα, με τις σειρές τα περιδέραια, τα μάτια, τα κοντά μαλλιά∙ με τις ψιλές γλυκιές φωνές, με τις κινήσεις τους τις μητρικές. Σαν τη μητέρα, αλήθεια∙ σαν τη μάνα του των πρώτων παιδικών του χρόνων... Τότε που τον φωνάζανε μοναχογιό.

    ΠΕΝΘΙΜΟΣ ΠΡΑΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ μες στο λιβάνι αναθρώσκουν παλαιές Μητέρες ορθές σαν κηροπήγια τυφεκιοφόροι νεοσύλλεκτοι σε ανάπαυση μικρά σκάμματα ορθογώνια, ραντιστήρια, νάρκισσοι. Σαν να ’μαι, λέει, ο θάνατος ο ίδιος αλλ’ ακόμη νέος αγένειος που μόλις ξεκινά κι ακούει πρώτη φορά μέσα στο θάμβος των κεριών το «δεύτε λάβετε τελευταίον ασπασμόν».  

  Αγρύπνια Μπαίνεις μέσα στη σκέψη μου, σκέψη και προχωρείς μ’ ένα ρίγος που με διαπερνά μέχρι θανάτου. Δεν έχω δάκρυα. Έχω ένα τσακισμένο βήμα ένα νεκρό πουλί κάτω από τις ελπίδες μου. Απολιθώνεται η στιγμή, γίνεται μια ταφόπετρα ακινητεί και σε σκεπάζει. Άνεμος και βροχή την πλένουν. Μένω στο πλάι της. Ορφανός από τρυφερότητα κι’ ούτ’ ένα φύλακα άγγελο δεν βλέπω γύρω που θα ’ρθει με την παρουσία του να γράψει τέλος στη γεύση της φθοράς που με τυλίγει. Όμως απόψε, μέσα στην αγρύπνια μου, Μητέρα, κατορθώνω να πιάσω το Θεό με τα χέρια του πένθους.

Το παιδικό ποδήλατό μου, ο άλλοτε απαστράπτων Πήγασος  που απογειωνόταν μόλις τον καβάλαγα, έχει για πάντα  τώρα υπογειωθεί. Κι ας λέω ψέματα, αδιάκοπα, στον εαυτό μου και σ’ εκείνο, πως, κάποια μέρα  θα του αλλάξω λάστιχα, απ’ τη σκουριά του θα το γδύσω,  θα το λαδώσω και θα το γυαλίσω κι όλο τον κόσμο  μαζί του θα γυρίσω· το παιδικό ποδήλατό μου έχει για πάντα  υπογειωθεί· το ξέρω και το ξέρει.

  Μια μέρα θα συναντηθούμε. Μέσα στην ερημιά ενός άλλου, άγριου, κόσμου στις παγωμένες νύχτες ενός χειμώνα δίχως τέλος θα βρούμε πάλι τα μυστικά μονοπάτια. Θ’ ανακαλύψουμε την ίδια αθώα φράση για να μπορέσουμε να γνωριστούμε όπως τότε που αγαπηθήκαμε για πρώτη φορά. Τίποτα δεν θα θυμίζει εκείνη την ανεπανάληπτη Άνοιξη. Όλα θα είναι κρύα εκεί κάτω. Και τα δέντρα θα είναι εντελώς άγνωστα . τα δέντρα και τα πουλιά για να τραγουδήσουν μαζί μας το θρίαμβο της Αγάπης. Όμως εμείς θα είμαστε ευτυχισμένοι που συναντηθήκαμε. Κι αν υπάρχει κάπου ένα ρόδο, έτοιμο ν’ ανοίξει εκείνη την ώρα θα ξεδιπλώσει τα πέταλά του και μέσα από έναν κόμπο δροσιά θα μεταδώσει στον κόσμο το μήνυμα. Και θ’ αγκαλιαστούμε πάλι Κι αυτή τη φορά τίποτε δεν θα μπορέσει να μας χωρίσει. Γιατί θα έχουμε διασχίσει όλη την πίκρα της απουσίας θα έχουμε ζήσει τόσο μέσα στο φόβο ώστε θα είμαστε άτρωτοι. Θα έχουμε κιόλας γίνει δύο μικρά δίδυμα άστρα που θα επιμένουν να λάμπουν στο μαύρο στερέωμα.      ...