VIA NEGATIVA

     Κυριακή, 13 Οκτωβρίου 1949 Σύντροφε ανακριτά, αρχίζω να αναρωτιέμαι αν είσαστε πράγματι σύντροφος. Ή μάλλον, αρχίζω να πιστεύω πως δεν είσαστε και σας το λέω έξω απ' τα δόντια, αδιαφορώντας αν θα προκαλέσω την οργή σας. Επιτέλους, ελάτε στη θέση μου, προσπαθήστε να δείτε την κατάσταση με τα δικά μου μάτια και πέστε μου ύστερα αν έχω δίκιο να λέω ότι το πράγμα καταντάει αφύσικο. Κατέγραψα τόσα γεγονότα, ανέφερα συγκεκριμένα στοιχεία, ονόματα, ημερομηνίες, επανήλθα σε λεπτομέρειες για να διευκρινίσω τα τυχόν σκοτεινά σημεία, ομολόγησα ότι έτυχε να πω σε ορισμένες περιπτώσεις τη μισή αλήθεια κι όμως εσείς εξακολουθείτε να σωπαίνετε, δεν εννοείτε να παίξετε σωστά τον ρόλο σας, δεν εννοείτε να μου υποβάλετε ερωτήσεις, με αφήνετε να εικάζω τι μπορεί να σας ενδιαφέρει – μάντης είμαι; Περνώντας από εικασία σε εικασία, μου πέρασε η σκέψη πως δεν έχω να κάνω με σύντροφο – ναι, το ομολογώ, είναι μέρες τώρα που υποπτεύτηκα πως η πόλη Κ μπορεί κάλλιστα να ξανάπ...

     ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ (1899-1986) ΑΝΤΑΥΓΕΙΑ Όσο τετριμμένο ή βαρετό και να ’ναι, πάντα μας συγκινεί το ηλιοβασίλεμα, αλλά ακόμα πιο συγκινητική είναι αυτή η απεγνωσμένη ανταύγεια του τέλους που οξειδώνει την κοιλάδα όταν κι η τελευταία ηλιαχτίδα έχει πια βυθιστεί. Μας πληγώνει να κρατήσουμε αυτό το αλλιώτικο και παρατεταμένο φως, αυτή την ψευδαίσθηση που αποθέτει στο στερέωμα ο κοινός μας φόβος για το σκοτάδι και που σταματάει απότομα μόλις αντιληφθούμε την απάτη του, όπως ακριβώς διαλύονται τα όνειρα μόλις αντιληφθούμε ότι ονειρευόμαστε. (Μετάφραση: Δ. Καλοκύρη)

    An Old Man with a Dog Giacomo Ceruti Italian 1740s Δεν υπάρχει κάτοχος σκύλου που να μην πιστεύει σθεναρά ότι μέσα στο τετράποδό του κρύβεται υπέροχα παγιδευμένο κάτι το βαθύτατα ανθρώπινο. Ο σκύλος δίνει την εντύπωση ότι κάποια σπάνια συμπάθεια είναι διαλυμένη στο αίμα του. Αυτό το οξύμωρο, με τα χρόνια, αποβαίνει μυστικός δεσμός, συνεννόηση χωρίς λόγια, νοηματική γλώσσα της συμπάθειας. Άνθρωποι που ζουν χρόνια με το σκύλο τους, που έχουν προσαρμόσει τις ανάγκες και τις μετακινήσεις τους με το τετράποδο, ποτέ δε σκέφτονται ότι αγαπούν ένα ''ζώο''. Ο δεσμός με το σκύλο έχει να κάνει με το αξεδιάλυτο κράμα ενός ψυχισμού εντοιχισμένου μεν στη ζωικότητα που παρ' ότι τετραποδίζει, σκυλοφέρνει ή γαυγίζει, φέρει στο βλέμμα του μισοσβησμένα πνευματικά ίχνη. Από τη μια μεριά το ζώο είναι ανθρώπινο πείραμα που έμεινε στη μέση, ενώ από την άλλη είναι ζωικό πείραμα που έδωσε αποτελέσματα ανώτερα του α...

    ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ     Οἱ ὑπάλληλοι ὅλοι λιώνουν καὶ τελειώνουν σὰν στῆλες δυὸ-δυὸ μὲς στὰ γραφεῖα. (Ἠλεκτρολόγοι θά ῾ναι ἡ Πολιτεία κι ὁ Θάνατος ποὺ τοὺς ἀνανεώνουν.) Κάθονται στὶς καρέκλες, μουτζουρώνουν ἀθῶα λευκὰ χαρτιά, χωρὶς αἰτία. «Σὺν τῇ παρούσῃ ἀλληλογραφίᾳ ἔχομεν τὴν τιμήν» διαβεβαιώνουν. Καὶ μονάχα ἡ τιμὴ τοὺς ἀπομένει, ὅταν ἀνηφορίζουνε τοὺς δρόμους, τὸ βράδυ στὶς ὀχτώ, σὰν κουρντισμένοι. Παίρνουν κάστανα, σκέπτονται τοὺς νόμους, σκέπτονται τὸ συνάλλαγμα, τοὺς ὤμους σηκώνοντας οἱ ὑπάλληλοι οἱ καημένοι

    ΑYΠΝΗ (INSOMNIAC) Υπάρχουν κάποιες νύχτες Που ο ύπνος Το παίζει ντροπαλός, Ακατάδεκτος και περιφρονητικός. Κι όλες οι πονηριές Που σκαρφίζομαι για να πάρω Τις υπηρεσίες του με το μέρος μου Είναι άχρηστες σαν πληγωμένη Περηφάνια, και πολύ πιο οδυνηρές.

    "Αργοπεθαίνει" - Martha Medeiros   (Muere lentamente) Αργοπεθαίνει όποιος γίνεται σκλάβος της συνήθειας, επαναλαμβάνοντας κάθε μέρα τις ίδιες διαδρομές, όποιος δεν αλλάζει το βήμα του, όποιος δεν ρισκάρει να αλλάξει χρώμα στα ρούχα του, όποιος δεν μιλάει σε όποιον δεν γνωρίζει. Αργοπεθαίνει όποιος έχει την τηλεόραση για μέντορα του Αργοπεθαίνει όποιος αποφεύγει ένα πάθος, όποιος προτιμά το μαύρο αντί του άσπρου και τα διαλυτικά σημεία στο “ι” αντί τη δίνη της συγκίνησης αυτήν ακριβώς που δίνει την λάμψη στα μάτια, που μετατρέπει ένα χασμουρητό σε χαμόγελο, που κάνει την καρδιά να κτυπά στα λάθη και στα συναισθήματα. Αργοπεθαίνει όποιος δεν "αναποδογυρίζει το τραπέζι" όταν δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του, όποιος δεν ρισκάρει τη σιγουριά του, για την αβεβαιότητα του να τρέξεις πίσω από ένα όνειρο, όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του, έστω για μια φορά στη ζωή του, να ξεγλιστρήσει απ' τις πάνσοφες συμβουλές. Αργοπεθαίνει όποιος ...

   Ένας νέος άνδρας πλησιάζει έναν ηλικιωμένο και τον ρωτά: "Κύριε,με θυμόσαστε;" Ο ηλικιωμένος του απαντά αρνητικά και τότε ο νέος του λέει πως ήταν μαθητής του στο Γυμνάσιο. Ο συνταξιούχος πλέον καθηγητής ρωτά τότε τον νέο με ενδιαφέρον: " Για πες μου, παιδί μου, με τι ασχολείσαι τώρα:" "Λοιπόν, έγινα κι εγώ καθηγητής" " Πολύ χαίρομαι ,παιδί μου. Πώς και το αποφάσισες:" "Ξέρετε, εσείς με κάνατε να αγαπήσω αυτό το επάγγελμα. Το όνειρό μου ήταν να γίνω σαν κι εσάς!" "Δεν καταλαβαίνω, παιδί μου, γιατί ακριβώς ήθελες να γίνεις σαν κι εμένα:" Τότε ο νεαρός καθηγητής είπε στον παλιό του δάσκαλο την παρακάτω ιστορία: " Μια μέρα, ένας συμμαθητής μου ήρθε στο σχολείο φορώντας ένα πολύ όμορφο και ακριβό ρολόι. Μου άρεσε τόσο πολύ αυτό το ρολόι ώστε αποφάσισα να του το κλέψω.Βρήκα την ευκαιρία καθώς βγαίναμε για διάλειμμα, εκμεταλλεύτηκα το στριμωξίδι και του το πήρα από το χέρι χώνοντάς το στην τσέπη μου. Το παιδί κατάλαβε πως κά...

    Δὲ μᾶς ἀφήνουν νὰ τραγουδᾶμε Δὲ μᾶς ἀφήνουν Ῥόμπσον νὰ τραγουδᾶμε δὲ μᾶς ἀφήνουν καναρίνι πού ῾χεις φτερὰ ἀητοῦ μαῦρε ἀδερφέ μου δόντια ποὺ ἔχεις μαργαριτάρια δὲ μᾶς ἀφήνουν νὰ ψηλώσουμε φωνή. Φοβοῦνται Ῥόμπσον φοβοῦνται τὴν αὐγή, ν᾿ ἀκούσουνε φοβοῦνται καὶ ν᾿ ἀγγίσουν φοβοῦνται ν᾿ ἀγαπήσουν φοβοῦνται ν᾿ ἀγαπήσουνε σὰν τὸν Φερχὰτ (Ἀλήθεια θὰ ῾χετε κι ἐσεῖς ἕναν Φερχὰτ οἱ νέγροι πῶς νὰ τόνε λένε Ῥόμπσον;) Φοβοῦνται τὰ γεννήματα τὴ γῆς τὸ γάργαρο νερὸ φοβοῦνται τῆς πηγῆς φοβοῦνται νὰ θυμοῦνται καὶ τὶς χαρές τους τὸ χέρι ἑνὸς φίλου δὲν ἔσφιξε ποτέ τους τὸ χέρι τους ζεστὸ σὰν τὸ πουλὶ χωρὶς νὰ θέλει σκόντα προμήθειες ἡ κάποια ἀναβολὴ στὴ πλερωμή. Φοβοῦνται τὴν ἐλπίδα φοβοῦνται Ῥόμπσον νὰ ἐλπίσουν φοβοῦνται καναρίνι πού ῾χεις φτερὰ ἀητοὺ φοβοῦνται τὰ τραγούδια μας μὴ τοὺς τσακίσουν. Ὀχτώβρης 1949

   ... Καμία γενιά, ποτέ και πουθενά, δεν υπήρξε ενιαία ως προς τις αξίες, τις ιδέες και τη στάση ζωής. Πέραν αυτού, όσοι και όσες συμμετείχαν στην αντιδικτατορική δράση και την εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν ανήκαν στους ίδιους πολιτισμικούς κόσμους, ούτε στις ίδιες κοινωνικές τάξεις. Ενώθηκαν για κάτι συγκεκριμένο και κατόπιν δεν πορεύτηκαν, όλοι και όλες, στους ίδιους δρόμους. Κάποιων ,μάλιστα, οι δρόμοι απείχαν πολύ μεταξύ τους.     Τα παραπάνω συμπεράσματα υπογραμμίζουν απλώς την κουτοπόνηρη ρηχότητα της αντίληψης που αντιμετωπίζει τη γενιά του Πολυτεχνείου ως αδιαίρετο σύνολο και την κλείνει όλη σε ένα τσουβάλι, θεωρώντας πως αν την πετάξει στον γκρεμό, θα απαλλαγεί και από την οποιαδήποτε αύρα του μεταπολιτευτικού ριζοσπαστισμού. Πως αν αφοριστεί σύσσωμη η γενιά, θα ξορκιστεί και η ιδεολογική και πολιτισμική γέννα του 1973. Η γενιά που υποτίθεται μας κυβέρνησε, βγάζοντας το 15-16% των κυβερνητικών στελεχών και δυο πρωθυπουργούς... ............................