Το ξανακοίταγμα παλιών προεκλογικών υλικών είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος για να συνειδητοποιήσει κανείς τις τεκτονικές μετατοπίσεις που έχουν σημειωθεί στην εγχώρια πολιτική σκηνή (και, πάνω απ’ όλα, στην εγχώρια Δεξιά) από την εποχή, εκεί γύρω στο 1990-1992, που μας άφησε χρόνους η ύστερη Μεταπολίτευση. Αφότου, δηλαδή, το ηγεμονικό πρόταγμα της πρώτης μεταδικτατορικής δεκαπενταετίας για περισσότερη δημοκρατία και κοινωνική ισότητα αντικαταστάθηκε από την επικέντρωση σε μια απολίτικη σκανδαλολογία κι εθνικιστική πλειοδοσία.
Ενα χαρακτηριστικό τέτοιο τεκμήριο είναι και το προεκλογικό φυλλάδιο της Εθνικής Πολιτικής Ενωσης (ΕΠΕΝ) που παρουσιάζουμε εδώ από τις εκλογές της 18ης Ιουνίου 1989. Υπενθυμίζουμε πως η ΕΠΕΝ ήταν το κόμμα που ίδρυσε το 1984 δι’ αντιπροσώπων ο ισοβίτης δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος και στις ευρωεκλογές εκείνης της χρονιάς κατάφερε ν’ αποσπάσει 136.642 ψήφους (2,29%) και να βγάλει ευρωβουλευτή – αρχικά τον Χρύσανθο Δημητριάδη, τον οποίο διαδέχθηκαν το 1988-1989 από ένα εξάμηνο ο Αριστείδης Δημόπουλος κι ο Σπύρος Ζουρνατζής.
Το 1989, όμως, με το αίτημα ανατροπής του ΠΑΣΟΚ να συσπειρώνει τον κόσμο (και) της Ακροδεξιάς γύρω από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, τα ποσοστά της βούλιαξαν και το 1990 μετεξελίχθηκε στο περιθωριακό «Εθνικόν Κόμμα» (Δημήτρης Ψαρράς, «Η κληρονομιά ενός δικτάτορα», βιβλίο που διένειμε η «Εφ.Συν.» το 2017, σ. 120-7).
Πατρίς, Στρατός, Αστυνομία
Το επίμαχο φυλλάδιο, φωτοτυπική αναπαραγωγή του οποίου ο αναγνώστης μπορεί να βρει και στα απομνημονεύματα του Δημόπουλου («Από την Επανάσταση στην ΕΠΕΝ», Αθήνα 2017), είναι τετράχρωμο, 16σέλιδο και τιτλοφορείται «Η πολιτική μας πρόταση». Το βασικό ενδιαφέρον του έγκειται δε στο γεγονός ότι, αν εξαιρέσουμε το αίτημα για απελευθέρωση των ηγετών της χούντας και «αποκατάσταση» των κατώτερων στελεχών της στα πόστα που είχαν καπαρώσει μέχρι το 1974, το υπόλοιπο περιεχόμενό του σχεδόν ταυτίζεται με τη σημερινή πολιτική (και προπαγάνδα) της Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη! Διαπιστώνουμε έτσι ότι μάλλον δεν προσχώρησε ο Βορίδης –αρχηγός τότε της Νεολαίας και μέλος του καθοδηγητικού οργάνου («Διοικούσα Επιτροπή») της ΕΠΕΝ– στη Νέα Δημοκρατία, αλλά η Ν.Δ. στον πολιτικό σχηματισμό του Βορίδη.
Εν έτει 1989 η σκλήρυνση της κρατικής καταστολής δεν προπαγανδίζεται με άμεσες αναφορές στα τανκς και στον «γύψο», αλλά με ορολογία που θυμίζει «Σκάι» και Χρυσοχοΐδη: «Το κράτος είναι ανύπαρκτο. Η πολιτεία έχει διαλυθή. [...] Η Αστυνομία πρέπει να καταστή ικανή να προστατεύει την δημόσια τάξη και ασφάλεια. Το έγκλημα, η αναρχία και η τρομοκρατία πρέπει να παταχθούν ριζικά». Προϋπόθεση για κάτι τέτοιο ήταν, φυσικά, η καταπολέμηση κάθε ανοχής προς την υποτιθέμενη ανομία: «Η αυστηρή εφαρμογή των Νόμων και η ευαισθητοποίηση των πολιτών έναντι της ανηθικότητος και εγκληματικότητος επιβάλλεται να επιδιωχθούν με κάθε τρόπο».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνταν και η επαγγελία της ΕΠΕΝ για «αποκατάσταση της πειθαρχίας» στον στρατό, η οποία (υποτίθεται πως) είχε κλονιστεί από το κίνημα των φαντάρων και το ενδιαφέρον των ΜΜΕ για τις συνθήκες στους στρατώνες: «Στις Ενοπλες Δυνάμεις, πολιτική και διεργασίες συνδικαλισμού, εκδημοκρατισμού και δήθεν προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων επιβάλλεται να αποκλεισθούν. Η πειθαρχία στο Νόμο και τους κανονισμούς, θεμέλιο της υπάρξεως και προϋπόθεση της ικανότητος των Ενόπλων Δυνάμεων για να ανταποκρίνονται στην αποστολή τους, πρέπει να αποκατασταθή».
Εξίσου οικείες ακούγονται οι κραυγές για «επανεθνικοποίηση» του εκπαιδευτικού συστήματος: «Η Εθνική παιδεία είναι ανύπαρκτη. Ο σεβασμός προς τις ηθικές αξίες του Χριστιανισμού και του Ελληνισμού χαρακτηρίζεται ως αναχρονισμός. Η αποδοχή του Πατριωτικού Ιδεώδους, του θεσμού της Οικογενείας και της Χριστιανικής Πίστεως, ως οδηγών για την επιβίωση μιας Εθνικής Κοινωνίας, περιφρονούνται. [...] Είναι ανάγκη να προασπίσουμε την ιστορική αλήθεια. Η εθνική ιστορία μας, ιδιαίτερα η πρόσφατη, έχει γίνει στόχος διαστρεβλώσεως, παραποιήσεως και πλαστογραφίας. Ο μαρξισμός, που έχει με εκπροσώπους του κυριαρχήσει στην εκπαίδευση και τα μέσα μαζικής ενημερώσεως, παραπλανά και αποπροσανατολίζει κυρίως τους νέους. [...] Η προάσπιση της ιστορικής αληθείας αποτελεί ύψιστο καθήκον έναντι του Εθνους και έναντι της νεολαίας». Λες και διαβάζουμε δηλώσεις της Νίκης Κεραμέως, για τη σχολική Ιστορία που δεν πρέπει να έχει «κοινωνιολογικό» αλλά ελληνοχριστιανικά φρονηματιστικό χαρακτήρα.
Εκεί όμως που οι σημερινοί κυβερνώντες αντιγράφουν πλήρως το παπαδοπουλικό μόρφωμα, είναι στις προσπάθειές τους για εξάλειψη του φοιτητικού κινήματος με πρόσχημα τον εξοβελισμό του «κομματισμού». Η ΕΠΕΝ του 1989 ουσιαστικά προανήγγειλε τη σημερινή εξόρμηση Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη:
«Ο κομματισμός και η πολιτική δραστηριότης πρέπει να αποκλεισθούν μέσα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Τα αναλυτικά προγράμματα πρέπει να εκσυγχρονισθούν. Τα διδακτικά βιβλία να εκκαθαρισθούν από τα υποπροϊόντα της μαρξιστικής προπαγάνδας που τα κατακλύζει. Οι μαθητικές κοινότητες να περιορισθούν στο έργο της σχολικής αυτοδιοικήσεως.
»Ο φοιτητικός συνδικαλισμός πρέπει να εκδημοκρατισθή, με τη συμμετοχή του συνόλου των φοιτητών στους συλλόγους. Ο Νόμος-Πλαίσιο για την Ανώτατη Παιδεία επιβάλλεται να αναθεωρηθή και να απαλλαγή από όλα τα στοιχεία που έχουν προκαλέσει τη διάλυση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων».
Αστυνομία στα ΑΕΙ, πάντως, ούτε οι νοσταλγοί της χούντας δεν τολμούσαν να προτείνουν ανοιχτά!
Ολα στους ιδιώτες
Αν η επιστροφή σε μια αυταρχική εθνικοφροσύνη μπορεί να θεωρηθεί αυτονόητη για ένα κόμμα δεδηλωμένων νοσταλγών της χούντας, εντυπωσιακή είναι ωστόσο η ταύτιση της ΕΠΕΝ του 1989 με έναν ακόμη πυλώνα των κυβερνήσεων Μητσοτάκη, πατρός τε και υιού: τη νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική που παραδίδει τα πάντα στους ιδιώτες «επενδυτές», φροντίζοντας ταυτόχρονα να ξεδοντιάσει (ό,τι έχει απομείνει από) το εργατικό κίνημα.
Με βασικό επιχείρημα τον ισχυρισμό πως «η δίωξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, η απειλή του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού, η εργασιακή αναρχία και η αναδρομική και πολλαπλή φορολογία ανέκοψαν κάθε επενδυτική δραστηριότητα και περιόρισαν την παραγωγικότητα», τα προτεινόμενα μέτρα θαρρείς και προέρχονται από το πρόγραμμα της σημερινής κυβέρνησης:
● «Ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων πρέπει να περιορισθή σταδιακά στα μέτρα των πραγματικών αναγκών με την διαδικασία “αποχωρήσεις-αναπληρώσεις”».
● «Η επάνοδος όλων των παραγωγικών μονάδων που έχουν κρατικοποιηθή στην ιδιωτική πρωτοβουλία είναι απαραίτητη. Το Κράτος πρέπει να περιορίζεται στη χάραξη των γενικών πλαισίων της οικονομικής αναπτύξεως».
● «Η δημοσιονομική πολιτική επιβάλλεται να αναπροσαρμοσθή, ώστε να ελαττωθή η υπερφορολόγηση».
● «Πρέπει επίσης να θεσμοθετηθή και η ασφάλιση σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, με βάση συμφωνίες εργαζομένων και εργοδοσίας και μέσα σε καθορισμένα από την πολιτεία πλαίσια».
● Και, φυσικά, «η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν πρέπει να αγνοηθή στο χώρο της υγείας» αλλά «να καλύψη σημαντικό μέρος του συνόλου των αναγκών».
Σε πολυώροφη οικοδομή, που βρίσκεται στην συμβολή των οδών Ολυμπίας & Θήρας, στην περιοχή Κοντόπευκο, στο Δήμο της Αγίας Παρασκευ...