Όλη η Ελλάδα είναι συγκλονισμένη, παγωμένη και εξοργισμένη, με το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα από την σύγκρουση επιβατικής αμαξοστοιχίας με εμπορευματική, λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου, στην περιοχή Ευαγγελισμός, κοντά στα Τέμπη (Λάρισα), που κόστισε τη ζωή πολλών νέων κυρίως ανθρώπων και τον τραυματισμό ακόμα περισσότερων!
Δεν μπορεί κανείς να συλλάβει το μέγεθος της τραγωδίας, αλλά και το μέγεθος της αδιαφορίας όλων των ετών και όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων, όλα τα προηγούμενα χρόνια και από την ιδιωτικοποίησή της επί ΣΥΡΙΖΑ το 2017, μέχρι και σήμερα με το επιτελικό κράτος της Ν.Δ. και τους αρίστους.
Η Hellenic Train Α.Ε. (πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε.), μέλος του Ομίλου FS, είναι ιδιωτική σιδηροδρομική εταιρεία που εκμεταλλεύεται υπηρεσίες σιδηροδρομικής μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων στην Ελλάδα, χρησιμοποιώντας το δίκτυο και την εν γένει σιδηροδρομική υποδομή του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (Ο.Σ.Ε. Α.Ε.). Ιδρύθηκε το 2005 με το όνομα ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. ως θυγατρική του Ο.Σ.Ε., το 2007 ολοκληρώθηκε η διαδικασία απόσχισης κλάδου και εισφοράς του από τον ΟΣΕ και η εταιρεία ανέλαβε τη λειτουργία και εκμετάλλευση όλων των μεταφορών με την απορρόφηση και της Proastiakos. Το 2008 η κυριότητα της ΤΡΑΙΝΟΣΕ πέρασε στο Ελληνικό δημόσιο, με ανεξάρτητη ξεχωριστή διοίκηση και οργάνωση και τον Απρίλιο του 2013 το σύνολο των μετοχών της εταιρείας περιήλθε κατά πλήρη κυριότητα στο ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο μέχρι το 2017 ήταν ο μοναδικός μέτοχος της εταιρείας. Τον Ιανουάριο του 2017, το Ελεγκτικό Συνέδριο ενέκρινε την ιδιωτικοποίηση και παραχώρησή της στον όμιλο της FS Italiane έναντι συνολικού τιμήματος 45.000.000 ευρώ, η οποία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο 2017 και την 1η Ιουλίου 2022 η εταιρεία μετονομάστηκε από ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε Hellenic Train.
Δυστυχώς όλη η ιστορία μέχρι την ιδιωτικοποίηση τελικά του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας μας, από τις μνημονιακές κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και Ν.Δ., όχι μόνο δεν βελτίωσε την κατάσταση, όπως υπόσχονταν οι εκάστοτε κυβερνώντες, αλλά αντιθέτως οδηγηθήκαμε σε βαθύ πένθος.
Το 2010 ο Αλέξης Τσίπρας είχε αναφερθεί σε προδότες που ήθελαν να ξεπουλήσουν για «ψίχουλα» την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ενώ το 2017 ως κυβέρνηση θεώρησε επιτυχία την πώληση με 45.000.000 ευρώ, αναφέροντας ότι «η χώρα γλίτωσε από ένα μεγάλο οικονομικό βάρος (που, όπως τόνισε, προφανώς και δεν ανήκε στη διαχείριση της σημερινής κυβέρνησης), στο τίμημα αυτό καθ’ εαυτό, αλλά ακόμα περισσότερο στο μέγεθος των επενδύσεων που θα κάνει στην ελληνική οικονομία, στον ελληνικό σιδηρόδρομο, ύψους 500 εκατ. Ευρώ».
Το 2019 ο Κωστής Χατζηδάκης υπουργός της Ν.Δ. ανέφερε «…Χάρη στις
δικές μας παρεμβάσεις επιτεύχθηκε η μετέπειτα αποκρατικοποίηση της
εταιρείας».
Το 2022 σε κοινή τους εκδήλωση ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας
Καραμανλής, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας Χρήστος Σταϊκούρας και
εκπροσώπων του Δ.Σ. της εταιρείας αναφέρονταν σε «…ασφαλή, γρήγορα
ταξίδια με όλες τις high-tech τεχνολογίες και καινοτομίες για τον
επιβάτη..».
Ωστόσο τα γεγονότα τους διέψευσαν και η ιδιωτικοποίηση δεν απέδωσε ως πίστευαν και πρέσβευαν για να πείσουν την ελληνική κοινή γνώμη, ότι το ξεπούλημα είναι για το καλό μας.
Οι καταγγελίες, τα μηνύματα και τα περιστατικά για την κακή κατάσταση και την κακή διαχείριση των προβλημάτων από την εταιρεία ήταν πολλά, αλλά κάποιοι επέλεξαν στον βωμό του κέρδους να σφυρίζουν αδιάφορα.
Στις 16/01/23 η πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων Ιωάννα Τσιαπαρίκου, σε συνέντευξή της στο mononews, τόνισε «πως υπάρχουν αρκετά ζητήματα που χρήζουν επίλυσης, για τα οποία ευθύνονται ο ΟΣΕ και η Hellenic Train» και πως «η Hellenic Train, έχει ως στόχο το κέρδος, αλλά ξεκαθαρίζει πως αυτό δεν πρέπει να προκύπτει σε βάρος των επιβατών, ενώ είναι ανεπίτρεπτο να υπάρχουν ελλείψεις και αστοχίες όταν μιλάμε για μεταφορά επιβατών και εμπορευμάτων».
Ειδικότερα δήλωνε ότι: «Το δίκτυο δεν είναι ορθώς συντηρημένο και το τροχαίο υλικό (δηλαδή τα τρένα και οι μηχανές) είναι πεπαλαιωμένο. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν βλάβες και σημειώνονται σημαντικές καθυστερήσεις. Παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις σε προσωπικό και κυρίως σε κλειδούχους, μηχανοδηγούς και σταθμάρχες σε σταθμούς με αποτέλεσμα να υπάρχουν σταθμοί χωρίς προσωπικό. Επίσης, υπάρχει έλλειψη σε καλά εκπαιδευμένους φύλακες, καθώς έχει αναλάβει τη φύλαξη των σταθμών πρόσφατα νέα εταιρεία security.».
Ενδεικτικά η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων επέβαλε πρόστιμο (300.000 ευρώ) στα τέλη του 2022 λόγω της ταλαιπωρίας που υπέστησαν 820 επιβάτες, οι οποίοι εγκλωβίστηκαν κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας «Ελπίδα», αλλά και της έλλειψης έγκαιρης ενημέρωσης για την εκτέλεση των δρομολογίων και δεύτερο πρόστιμο αξίας 33.000, όταν κατά τη διάρκεια αιφνίδιου ελέγχου σε πέντε αμαξοστοιχίες της Hellenic Train διαπιστώθηκαν παραβάσεις όσον αφορά τους μηχανοδηγούς.
Τον Ιανουάριο 2023 η ΡΑΣ, η οποία σημειωτέον αφέθηκε υποστελεχωμένη με μόνο 14 άτομα προσωπικό πανελλήνια, μετά από αιφνίδιο έλεγχο της σε αμαξοστοιχίες της Hellenic Train στο Κιάτο, διαπίστωσε παραβάσεις με βασική ευθύνη της εταιρίας στο πεδίο των πιστοποιητικών των μηχανοδηγών. Το Σωματείο Εργαζομένων ΣΕΠ ΤΡΑΙΝΟΣΕ, έστειλε επιστολή στην εταιρεία, επισημαίνοντας ότι η εταιρεία «…οφείλει να ακολουθεί κατά γράμμα τις κανονιστικές διατάξεις και να εφοδιάζει το προσωπικό με όλα τα απαραίτητα έγγραφα για την στελέχωση των αμαξοστοιχιών, τις πιστοποιήσεις, τις εκπαιδεύσεις για τα τούνελ, τις συνθήκες ασφάλειας της εργασίας και πολλά άλλα».
Στις 24/2/23 έξω από τον σταθμό της Θεσσαλονίκης, αμαξοστοιχία εν κινήσει με 30 επιβαίνοντες, που εκτελούσε το δρομολόγιο Δράμα – Θεσσαλονίκη, τυλίχθηκε στις φλόγες, λόγω βλάβης στα ηλεκτρικά καλώδια.
Στις 28/2/23 στο σταθμό του Παλαιοφάρσαλου αμαξοστοιχία, που
εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, όταν κατέβαιναν οι επιβάτες
σημειώθηκε έκρηξη στα ηλεκτροφόρα καλώδια και ως συνέπεια κόπηκε και
έπεσε στην αμαξοστοιχία καλώδιο 25.000 volt.
Και αυτά μόνο τους δύο προηγούμενους μήνες, όπου φαίνεται ξεκάθαρα ο
σοβαρός κίνδυνος για την υγεία των επιβατών και η ευθύνη της εταιρείας.
Συμπληρωματικά υπήρξαν καταργήσεις δρομολογίων, αποκλεισμός και συγκοινωνιακή απομόνωση ολόκληρων περιοχών που μέχρι και λίγα χρόνια πριν, εξυπηρετούνταν από το σιδηροδρομικό δίκτυο, μη τήρηση χρονοδιαγράμματος δρομολογίων, επανειλημμένες καθυστερήσεις, ταλαιπωρία επιβατών λόγω ακύρωσης, καθυστέρησης, μηχανικής βλάβης, έλλειψη μηχανοδηγών, κ.λπ.
Την κακή κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου κατήγγειλαν τον Νοέμβριο 2022 μέσω εξώδικης διαμαρτυρίας οι μηχανοδηγοί μέσω της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Έλξης (ΠΕΠΕ), θέτοντας προ των ευθυνών τους το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και την διοίκηση του Ο.Σ.Ε..
Στο εξώδικο που κοινοποιήθηκε ταυτόχρονα στην Hellenic Train, στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) και την πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ που εκτελεί τα δρομολόγια, οι εργαζόμενοι επισημαίνουν ότι, «παρά τις διαρκείς διαμαρτυρίες μας και πρωτίστως τις συνεχείς εκκλήσεις μας προς αποκατάσταση των εντεινόμενων προβλημάτων του σιδηροδρομικού δικτύου», επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι, που είχαν εκφράσει για πρόκληση τραυματισμών, αναφερόμενοι στο ατύχημα που συνέβη στις 25 Οκτωβρίου, όταν η αμαξοστοιχία του προαστιακού που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Χαλκίδα, προσέκρουσε λίγο πριν από τις Αχαρνές σε ηλεκτροφόρο υψηλής τάσης καλώδιο που κρεμόταν με συνέπεια ο μηχανοδηγός να τραυματιστεί και να νοσηλευτεί, και υπενθυμίζουν τρεις σχετικά πρόσφατους εκτροχιασμούς, την 1/8 στην Τιθορέα, στις 10/10 στο Λιανοκλάδι και στις 21/10 επίσης στην Τιθορέα.
Στο εξώδικο των εργαζομένων καταγράφεται το πλήθος των προβλημάτων που προκαλούν «η κακή κατάσταση της σιδηροδρομικής υποδομής και η έλλειψη συντήρησης»:
- Καθημερινώς οι μηχανοδηγοί παίρνουν εντολές για βραδυπορίες.
- Δεν λειτουργούν εδώ και πολλά έτη φωτοσήματα και τηλεδιοίκηση.
- Δεν λειτουργεί το σύστημα ETCS, το οποίο προστατεύει απέναντι στο ανθρώπινο λάθος, παρά το γεγονός ότι έχει εγκατασταθεί στις μηχανές!
- Δεν λειτουργεί η τηλεματική στους σταθμούς, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ενημέρωση στο επιβατικό κοινό για τις καθυστερήσεις και αλλαγές στα δρομολόγια και οι επιβάτες να εξαγριώνονται και να επιτίθενται στους μηχανοδηγούς.
- Κλείνουν σταθμοί σε περιφερειακές πόλεις λόγω έλλειψης σταθμαρχών και αυτό δημιουργεί προβλήματα στα τρένα και στην πύκνωση των δρομολογίων.
- Η ελλιπής περίφραξη της υποδομής καθιστά εύκολη την πρόσβαση σε πεζούς σε πολλά σημεία, συνεπεία της οποίας υπάρχει συνεχώς απώλεια ανθρώπινων ζωών.
- Δεν καθαρίζεται καν η πυκνή βλάστηση που περιορίζει την ορατότητα και καλύπτει ακόμα και σήματα γραμμής.
- Εδώ και 15 χρόνια δεν λειτουργούν τα συστήματα ασφαλείας και φωτισμού εντός των σηράγγων στον Προαστιακό Αθήνας (Μέγαρα) και είναι αδύνατη η επικοινωνία όταν τρένο βρίσκεται μέσα σε αυτές!
Διαμαρτύρονταν έντονα για την απαξίωση του σιδηρόδρομου, δήλωναν ότι έχουν εξαντληθεί τα όρια ανοχής και καλούσαν το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τον ΟΣΕ να εξηγήσουν εγγράφως τα μέτρα που θα λαμβάνονταν. Πήραν άραγε κάποια απάντηση;
Τι απάντηση υπήρξε από τους αρμόδιους της διοίκησης της ΕΡΓΟΣΕ, στην επιστολή παραίτησης του τότε προέδρου της επιτροπής ETCS Χρήστου Κατσούλη στις 27 Απριλίου 2022,στην οποία σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι στο παρελθόν είχε ενημερώσει τη διοίκηση της εταιρίας «για όλα τα τεχνικά θέματα που προκάλεσαν και προκαλούν αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των συμβάσεων ανάταξης της σηματοδότησης 717/14 και ETCS επί γραμμής 10005/07». Η συγκεκριμένη σύμβαση (717/14) αφορούσε την ανάταξη της σηματοδότησης στο σιδηροδρομικό δίκτυο και κανονικά θα έπρεπε να είχε υλοποιηθεί μέχρι το 2016, κάτι που δεν συνέβη ποτέ».
Ειδικοί που συνομίλησαν το 2022 με την εφημερίδα LarissaPress, ανέφεραν ότι «αν δούλευε το σύστημα ETCS «τα τρένα δεν θα κινούνταν στα τυφλά και ακόμα και σε περίπτωση ανθρώπινου λάθους θα υπήρχε το ηλεκτρονικό σύστημα, το οποίο θα ακινητοποιούσε τα δυο τρένα σε απόσταση ασφαλείας».
Μιλώντας στην ΕΡΤ ο πρόεδρος των μηχανοδηγών του ΟΣΕ μετά το τραγικό δυστύχημα, αναφέρει ότι: «Εμείς ακολουθούμε εντολές. Όπου μας πουν πηγαίνουμε. Σε όλο το μήκος της διαδρομής είναι διπλή η γραμμή. Αν σε κάποιο σημείο γίνονται έργα υπάρχουν διακλαδώσεις. Όλα γίνονται χειροκίνητα και εμπειρικά. Είναι χρόνια που δεν λειτουργούν τα συστήματα».
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στα πλαίσια της προεκλογικής του περιοδείας πριν το δυστύχημα, είχε επιλέξει να βρεθεί στο Κέντρο Τηλεδιοίκησης – Σηματοδότησης Σιδηροδρομικού Δικτύου Βορείου Ελλάδος. Άραγε γνωρίζει πού είναι και πού λειτουργεί η σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση στην Βόρεια Ελλάδα; Σύμφωνα με τον Πρόεδρο των εργαζομένων «δεν υπάρχει προς Δράμα, μετά το ΠΛΑΤΥ προς Φλώρινα μονή γραμμή, προς Αθήνα είναι όλα σβηστά, σε λειτουργία η Σίνδος, η γραμμή προς Στρυμώνα ζούγκλα! Δεν λειτουργεί τίποτα, γίνονται όλα χειροκίνητα, είμαστε στο manual και σε όλο τον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Ούτε τα φωτοσήματα λειτουργούν. Αν λειτουργούσαν οι μηχανοδηγοί θα έβλεπαν τα κόκκινα σήματα και θα σταματούσαν εγκαίρως».
Το 2023 στην χώρα των μνημονίων, των αρίστων, του επιτελικού κράτους της Ν.Δ. και των ανεξέλεγκτων ιδιωτικοποιήσεων, οι μηχανοδηγοί των αμαξοστοιχιών κινούνται σύμφωνα με τις καταγγελίες των εργαζομένων «με πληροφορίες που δίνονται από σταθμάρχη σε σταθμάρχη μέσω ασυρμάτου. Μας λέει ο σταθμάρχης στην Αθήνα θα πάτε μέχρι το Μενίδι, μετά μέχρι την Οινόη, συνολικά αυτό γίνεται 15 φορές από Αθήνα για Θεσσαλονίκη. Δεν υπάρχουν ηλεκτρονικά συστήματα, δεν λειτουργούν, ρωτήστε τους υπευθύνους».
Για πόσο ακόμη θα θρηνούμε θύματα; Φτάνουν οι παραιτήσεις του Υπουργού και όσων μπορεί να φέρουν ευθύνη;
Η δημόσια συγκοινωνία, ο δημόσιος έλεγχός της, η ασφαλής μετακίνηση των επιβατών, η εφαρμογή των κανόνων, των υποδομών, των μέσων, η στελέχωση και οι ορθά καταρτισμένοι υπάλληλοι είναι οι προτεραιότητές μας.
Το ΜέΡΑ25 βρίσκεται δίπλα στους οικείους των θυμάτων του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη και απαιτεί η έρευνα να φτάσει σε βάθος χρόνου, να αποδοθούν ευθύνες και να δοθούν οριστικές απαντήσεις.
Τομέας Μεταφορών και Υποδομών